مقدمه

بیشتر افراد در زندگیشان حتی برای یکبار هم که شده به کمردرد مبتلا شده‌اند و حتی بسیاری از این قبیل بیماران معتقدند که به فیبروزیت ، روماتیسم و یا انواع دیگر بیماریها مبتلا هستند. ولی این عوارض از نظر پزشک متخصص
این رشته نیز قابل تفکیک از یکدیگر نیستند. در اغلب موارد تورمی خفیف در
مفاصل که اغلب مردم در سنین 40 سالگی دچار آن می‌شوند باعث ایجاد کمردرد
شدید می‌شود.




صرفنظر از ضربه‌ها و نیز التهاب و تورم مفصلی ، کمردرد علل مختلفی می‌تواند داشته باشد. عوارض مادرزادی از جمله عواملی
هستند که نزد کودکان و یا اشخاص جوان تولید کمردرد می‌کند. کارهای عضلانی
شدید هم گاهی اوقات تولید شکستگی خفیف در ستون فقرات می‌نماید. برآمدگی غضروفهای میان مهره‌ای ممکن است باعث ایجاد درد کشنده
گردد که از کمر تا ساق پا تیر می‌کشد. بالاخره کمر درد ممکن است ناشی از انواع بیماریهای ستون فقرات باشد.

عوامل بوجود آورنده صدمات ستون فقرات

عوامل زیادى باعث این عارضه مى‌شوند؛ از جمله کشیده شدن ماهیچه‌هاى
پشت ، اسپاسم و پیچ خوردگى رباطها که استخوانها را به یکدیگر متصل
مى‌کنند. از موارد دیگر مشکلات مفصلها و دیسک هستند. این مشکل اغلب زمانى اتفاق مى‌افتد که شما ماهیچه‌هایى را که براى
مدتى بى‌حرکت مانده‌اند به ناگهان و شدیداً به حرکت در مى‌آورید. به عنوان
مثال ناگهان مبل سنگینى را جابجا مى‌کنید و یا کارهاى سنگین منزل را انجام
مى‌دهید. درد دیسک زمانى اتفاق مى‌افتاد که دیسک بین دو استخوان ورم
مى‌کند و به اعصاب فشار مى‌آورد و یا در موقع بلند کردن جسم سنگین دیسک رگ
به رگ مى‌شود.

شایعترین علائم درد در ستون فقرات

• احساس درد زیر زانوها
• احساس کرختى و بى حسى در ران ، پاها و کشاله ران
• تب ، تهوع ، استفراغ ، دل درد ، ضعف و عرق
• احساس ضعف و ناتوانی در سرپا ایستادن
• اختلال در راه رفتن

درمان درد مهره‌هاى پایین ستون فقرات

براى تسکین درد بهتر است به پشت خوابیده ، در حالى که پتویى را در
زیر زانوهایتان قرار داده‌اید، زانوها و باسنتان را خم کنید و یا
زانوهایتان را بطور خمیده روى صندلى قرار دهید. قرار گرفتن در این حالت از
فشار ، خستگى و سنگینى بدنتان مى‌کاهد. اگر درد شما همچنان ادامه داشت
بهتر است استراحت در این وضعیت را یک تا دو روز ادامه دهید ولى بیش از این
مدت باعث ضعف ماهیچه‌ها مى‌شود و روند بهبودى شما را کاهش مى‌دهد. بهتر
است در چنین مواقعى حتى اگر احساس درد مى‌کنید، هر ساعت براى چند دقیقه
قدم بزنید.

پیشگیری از بیماریهای ستون فقرات و تسکین درد آنها

کمپرس گرم ، درد و اسپاسم ماهیچه‌ها را کاهش مى‌دهد. پس براى ?? تا
?? دقیقه از کمپرس گرم سود ببرید. همچنین کمپرس یخ و ماساژ نیز ممکن است
درد را کاهش دهد. براى تسکین ورم و درد مى‌توان داروهایى بدون نسخه پزشک
از داروخانه تهیه کرد مثل آسپرین ، استامینوفن ، نپروکسن ، کتوپروفن و ایبوپروفن.

راههای جلوگیرى از پیشرفت دردهاى ستون فقرات

درمان دردهاى پیش رونده پشت باید بر اساس عوامل بوجود آورنده آنها
مورد توجه قرار گیرند. ممکن است کاستن از وزن به درمان درد کمک کند، زیرا
اضافه وزن دردهاى پشت را شدیدتر مى‌کند. تقویت ماهیچه‌ها و اصلاح وضعیت
نشستن ، ایستادن و خوابیدن به درمان دردهاى پشت کمک فراوانى مى‌کند.

تقریباً همه افراد ، کم و بیش در نقاطی از کمر خود احساس درد دارند.
اغلب ما هنگام انجام فعالیتهایی نظیر نصب دستگاه تهویه ، جابجا کردن
جعبه‌های بزرگ و بلند کردن کودکان ، کمردرد خود را جدی نمی‌گیریم. ما به این مسئله توجه نداریم که کمردردها در نتیجه
صدماتی است که با رفتارهای روزانه ما تشدید می‌شود. اکثر ما هنگام ایستادن
، نشستن و خم شدن ، وضعیتهای نامناسبی در بدن خود ایجاد می‌کنیم. ما هنگام
بلند کردن اشیاء به جای خم کردن زانو ، کمر خود را خم می‌کنیم. انجام
کارهایی که برای سلامتی ما مضر است و پدر و مادر ما را از آن منع
می‌کردند، بعد از سالها موجب می‌شود کمردرد ما شروع شود. وارد آمدن فشار
زیاد به عضلات کمر و به اصطلاح رگ به رگ شدن رباطهای کمری که نگه دارنده
مهره‌ها هستند باعث کمردرد می‌شود. عضلات کمر برای مقابله با این فشار
دچار گرفتگی و انقباض می‌شوند تا بتوانند کمر را از صدمه بیشتر محافظت
کنند و این حالت ، خود باعث تشدید درد کمر است. در واقع این سیکل درد ،
سفتی و انقباض عضلانی درمان نمی‌شود مگر این که شما فعالیت خود را کم
کنید، به کمر خود استراحت دهید و به تدریج از عضلات خود استفاده نمایید.

در گذشته ، پزشکان استراحت طولانی مدت در بستر را توصیه می‌کردند اما
اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که استراحت بیش از حد باعث طولانی شدن درمان
کمردرد است. این مسئله در مورد رگ به رگ شدن عضلات هم صدق می‌کند. به همین
دلیل امروزه شما کمتر مشاهده می‌کنید که از گردن بندهای مخصوص درد گردن
استفاده شود. در حال حاضر کمردردهای شدید ، حداکثر با چند روز استراحت و
پس از آن با شروع فعالیتهای سبک و کشش آرام عضلات درمان می‌شوند، این
طریقه درمان باعث افزایش قدرت خم شدن بدن و توان حرکت خواهد شد.

سایر علل کمردرد در بروز آرتروز و فتق دیسک کمر (غضروف بین مهره‌ها) مشاهده می‌شود. فتق دیسک در بین عوامل کمردرد شیوع
کمتری دارد ولی بهتر شناخته شده است. دیسک بین مهره‌ها ، فضای نرمی را بین
مهره‌ها ایجاد می‌کند، گاه این دیسک متورم شده و به اعصاب ناحیه فشار وارد
می‌آورد. اغلب اعصابی که از ران و بازو می‌گذرند تحت فشار قرار گرفته و
گاه بی‌حسی ، ضعف و مشکلاتی در کنترل ادرار ایجاد می‌کنند. فتق دیسک مانند
سایر علل کمردرد ، خود به خود بر طرف می‌شود و اغلب نیازی به عمل جراحی
نیست. در حقیقت سی درصد مردم مبتلا به فتق دیسک هستند و هرگز برایشان مشکل
جدی ایجاد نمی‌شود.

درمان کمردرد

برای برطرف کردن کمردرد ، به پشت بخوابید، یک بالش زیر زانوهایتان
قرار دهید. (در حالی که زانوهایتان را جمع کرده‌اید). این طریقه خوابیدن
فشار را از کمر شما بر می‌دارد. درمان اصلی همه کمردردها کم کردن فعالیت
است. البته این کاهش فعالیت فقط برای چند روز پیشنهاد می‌شود و پس از آن
با نرمشهای مخصوص پایین کمر و «عضله چهار سر ران» می‌توان کمردرد را درمان
کرد.

در اولین روزها برای کاهش التهاب می‌توان از یخ در موضع درد استفاده کرد و بعد از چند روز می‌توانید از گرمای موضعی کمک بگیرید تا انقباض مقاوم عضلات را برطرف کنید. همچنین داروهای ضد التهاب مثل ایبوبروفن ، کتوبروفن و ناپروکسن در بر طرف کردن درد و التهاب مؤثر هستند. اگر یک دارو اثر نکرد، نوع دیگری
از دارو را مصرف کنید؛ زیرا افراد مختلف نسبت به داروها عکس العمل متفاوتی
دارند. به خاطر داشته باشید که داروهای ضد التهاب را حتماً همراه غذا میل
کنید تا باعث ایجاد زخم معده شما نشوند. داروهای جدید و گران قیمت «ویوکس» و «سلیرکس» بهتر از داروهای
قدیمی عمل نمی‌کنند ولی تحریکات معده در آنها کمتر است و بطور کلی برای
درمان دردهای طولانی مدت و در افرادی با سابقه زخم معده مصرف می‌شوند.

استامینوفن نمی‌تواند کمک به رفع التهاب کند. ولی می‌تواند درد را بر
طرف سازد. همچنین بر روی معده نیز اثری ندارد. استامینوفن بی‌خطرترین دارو
در درمانهای طولانی مدت است ولی نباید بیش از 2 تا 3 هزار میلی گرم در روز
مصرف شود؛ زیرا مصرف زیاد دارو ، کبد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. داروهای شل کننده عضلات توصیه نمی‌شوند؛ زیرا بر کاهش درد کمر تأثیری ندارند.

چه زمانی نیاز به گرفتن عکس هست؟

اکثر مردم سؤال می‌کنند آیا عکسبرداری معمولی یا «ام. آر.آی» لزومی
دارد؟ باید گفت همه کمردردها نیاز به عکسبرداری ندارند. در مواردی که
مشکوک به صدمات استخوانی مثل صدمه به مهره‌ها در اثر ضربه ، پوکی استخوان یا سرطان هستید عکسبرداری می‌تواند مفید باشد. ولی عکسها بافتهای نرم عضله و رباطها
و دیسکها را نشان می‌دهند. زمانی که تصمیم به جراحی داریم و یا در تشخیص
علت دردهای بهبود ناپذیر ، انجام «ام.آر.آی» توصیه می‌شود. انجام ام.آر.آی
برای فتق‌های دیسک ضروری نیست؛ زیرا درمان را تغییر خواهد داد.

درمان در زمانی که کمردرد بهبود نمی‌یابد.

جابجا کردن ستون فقرات ، طب سوزنی ، یوگا ، ماساژ درمانی و تزریق استروئید اپیدورال (کمری) بستگی به نوع درد کمر دارد. ماساژ
درمانی در مواردی که علت کمردرد ناشناخته است، مؤثر می‌باشد. بعضی از
پزشکان با برگرداندن مهره‌ها و جابجا کردن آن موافق نیستند؛ زیرا معتقدند
استخوانهای کمر توسط عضلات حمایت می‌شوند و اگر درمانی صورت می‌گیرد باید
روی عضلات انجام شود. اگر کمردردی دارید که بعد از هفته‌ها درمان نشده است
به پزشک خود مراجعه کنید. اگر ضعف یا سستی در بازو یا ران خود احساس
می‌کنید آن را جدی بگیرید.

یوگا تمرین کنید.

بعضی از پزشکان معتقدند یوگا بهترین درمان دردهای مزمن کمر است؛ زیرا
حالت مناسب را در بدن ایجاد می کند و با تنفس مناسب ، کشش و فشار روی عضله
را کم می‌کند. خیلی از بیمارانی که از درمانهای دیگر نتیجه نگرفته‌اند
می‌گویند یوگا در درمان آنها مؤثر بوده است. بعد از بهبود کمردرد ،
تمرینات نرمشی را ادامه دهید، وزن خود را کم کنید و به اصلاح حالت و کشش
عضلات اهمیت دهید. نرمش عضلات مربوط به شکم را انجام دهید تا از کمردردهای
آینده پیشگیری شود. اگر در قسمت بالای کمر خود احساس ناراحتی می‌کنید،
تمرینات خم شدن به سمت پایین و تمرینات نرمشی شانه‌ها را انجام دهید
(شانه‌ها را به طرف یکدیگر کشیده و چند ثانیه نگه دارید سپس برعکس عمل
کنید).

بهترین تمرین برای اصلاح حالت کمر این است که با فاصله 30 سانتیمتر از
دیوار و در مقابل آن تکیه دهید شکم خود را به داخل بکشید، سینه را بیرون
دهید بعد از چسباندن کمر به دیوار ، سر ، شانه‌ها و پشت و لگن همه در یک
ردیف قرار می‌گیرند و به این طریق گودی کمر از بین می‌رود. این حالت شبیه
حالت ایستادن سربازان است. صدها سال قبل این طور گفته می‌شد که سربازان
می‌توانند ساعتها بدون احساس کمردرد روی پا بایستند مشروط به اینکه حالت
ایستادن آنها درست باشد. آیا شما طور دیگری فکر می‌کنید؟ البته همه پدر و
مادرها به نحوه صحیح ایستادن و نشستن فرزندان تأکید دارند ولی آنها
نمی‌توانند تمام اوقات همراه فرزندان خود باشند و آنها را کنترل کنند!
درست ایستادن و درست نشستن باید برای ما به صورت عادت درآید.